جشن سده

بدست • 27 ژانویه 2010 • دسته: اخبار

پنجمین روز (اسپندارمذروز) ازماه بهمن، در برخی منابع (از جمله بیرونی، ۱۳۷۷، ص ۳۵۰؛ بیرونی، ۱۳۷۶، ص ۲۵۸؛ گردیزی، ۱۳۶۳، ص ۵۲۵) بر سده، نوسده یا نوسره خوانده شده که پنج روز پس از آن جشن مشهور سده واقع است. در باب اهمیت این روز و سبب نامیدن آن و آتش افروختن،روایت های مختلفی آورده اند. از جمله نوشته اند که از این روز تا نوروز پنجاه روز و پنجاه شب (جمعاً یکصد) است و نیز گفته اند که در این روز بود که شمار فرزندان پدر نخستین به یکصد نفر رسید (بیرونی ، ۱۳۶۷، ص ۲۵۷). اما روایت دیگر باز به داستان ضحاک و پیروزی فریدون باز می گردد. می گویند چون ضحاک برای خوراک دادن به ماران دو کتفش مغز جوانان را در می آورد، وزیر او، ارماییل، که شخصی نیک سیرت بود، هر شب یکی از آن دو جوان قربانی را آزاد می کرد و جوانان آزاد شده به یکصد رسیده بود. ارماییل ماجرا را به فریدون گفت و چون فریدون باور نداشت، پس ارماییل دستور داد که آن جوانان هر یک جداگانه آتشی بیفروزند و بدین سان فریدون با دیدن آتش ها، ارماییل را ستود و او را پاداش داد.sade02

اما روایت مشهورتر، پیدایش آتش را به این روز نسبت می دهد. این روایت که درشاهنامه فردوسی و برخی منابع دیگر آمده،   می گوید که چون هوشنگ پادشاه پیشدادی با همراهان خویش می رفت، ماری بزرگ و ترسناک دید. هوشنگ سنگی به سوی مار پرتاب کرد؛ مار گریخت و آن سنگ به سنگی دیگر خورد و جرقه ای آتش برجست و خار و خاشاک سوختن گرفت. شادمان شدند و شکر ایزد به جای آوردند. پس از آن زمان این روز را به شکرانه ی پیدایش آتش جشن گرفتند و این چنین بود که « ز هوشنگ ماند این سده یادگار» (شاهنامه ، ۱۹۶۸، پادشاهی هوشنگ)

جشن های ایرانیان،عسکر بهرامی: دفتر پژوهشهای فرهنگی

یک دیدگاه »

  1. سده از راه میرسد تا بگوید ایرانیان بودند که برای نخستین بار دریافتند که چگونه از آتش استفاده کنند . سده می آید تا بانگ برآرد که اینجا این سرزمین اهورایی خاستگاه آغاز تمدن بوده است و هوش و خرد ایرانی زمینه ساز آن . سده بر شما مبارک باد .

دیدگاه خود را بیان کنید.